Oliwne gaje i pola uprawne to bardzo częsty widok podczas podróży po Andaluzji. Ten region słynie bowiem w całej Europie i na świecie jako największy producent „płynnego złota”, czyli oliwy z oliwek!
Hiszpańska Andaluzja już w czasach Imperium Rzymskiego słynęła z wytwarzania najlepszej oliwy z oliwek. Dowody na to można znaleźć w samym Rzymie, gdzie na brzegach Tybru wykopano oliwne amfory pochodzące z Hispania Baetica – jednej z trzech hiszpańskich prowincji, wchodzących w skład Imperium Rzymskiego.
Produkcja oliwy
Na całym świecie rocznie produkuje się ponad 3 miliony ton oliwy z oliwek. Hiszpania jest jej największym wytwórcą – z rocznym wynikiem na poziomie 1,7 mln ton, co stanowi ponad 50% globalnej produkcji. Pod tym względem znacznie dystansuje ona pozostałe kraje, takie jak Włochy (294 tys. ton) oraz Grecję (208 tys. ton). Hiszpania jest również krajem, posiadającym obecnie największe tereny uprawne gajów oliwnych na świecie – łącznie zajmują one ponad 2 mln hektarów.
Jeśli spojrzymy na regionalność hodowli oliwek oraz produkcji oliwy w Hiszpanii, to zdecydowanym dominatorem jest Andaluzja, na którą przypada około 60% hiszpańskich gajów oliwnych. To właśnie w Andaluzji znajduje się światowa stolica oliwy z oliwek – miasto Jaén. Poza Andaluzją, produkcją oliwy zajmują się również takie regiony jak: Kastylia-La Mancha, Nawarra, Katalonia, Baleary, Walencja i Aragonia.
Ilość idzie w parze z jakością
Hiszpanom nie wystarczy fakt, że są największym producentem oliwy z oliwek na świecie. Produkt wytwarzany na Półwyspie Iberyjskim jest także powszechnie uważany za najlepszy! Jednym z powodów, dla których tutejsi producenci przykładają tak wielką wagę do jakości oliwy, jest fakt masowego zastosowania jej od setek lat w tutejszej kuchni. Dzięki temu, niektórym regionalnym producentom udało się opanować proces wytwarzania oliwy z pierwszego tłoczenia w mistrzowskim stopniu, a w swoich gajach posiadają drzewa zasadzone jeszcze w XI w.
Rodzaje oliwek
Rodzaje oliwek, które można kupić w sklepach, zwykle dzielimy na zielone lub czarne. Warto wiedzieć, że różnią się one od siebie jedynie fazą dojrzałości. Zielone oliwki zbiera się wcześniej, zanim zdążą osiągnąć właściwy poziom wybarwienia. Na hiszpańskich plantacjach możemy dzisiaj spotkać aż 260 odmian oliwek, które zbierane są od września/października aż do marca. Do najpopularniejszych odmian należą:
- Manzanilla – to najpopularniejsza i najbardziej znana odmiana spośród wszystkich uprawianych w Hiszpanii i charakterystyczna dla Andaluzji. Ma okrągły kształt, mięsisty, a zarazem lekki miąższ, małą pestkę i bardzo charakterystyczny smak.
- Hojiblanca – bardzo podobna do odmiany Manzanilla. Posiada twardszy miąższ, dużą pestkę i bardziej intensywny zielony kolor.
- Gordal – w Polsce znane jako królewskie. Mają duże owoce o sercowatym kształcie, jak również mocny, wyrazisty smak.
- Picual – jedna z najważniejszych odmian. Stanowi 50% uprawy oliwek w Hiszpanii. Jej zaletą jest duża odporność na zmiany klimatu. Posiada dość duże, mięsiste i zazwyczaj gorzkawe w smaku owoce. Nadaje się idealnie do produkcji oliwy.
- Picuda – odmiana o jędrnych i delikatnych w smaku owocach.
- Lechín – odmiana odporna na susze i przymrozki. Miąższ ma białawy kolor i lekko gorzki smak.
Jaén – światowa stolica oliwy z oliwek
Andaluzyjska prowincja Jaén określana jest światową stolicą oliwy z oliwek. Tytuł ten zawdzięcza między innymi ogromnym terenom uprawnym, które zajmują dwie trzecie całego jej terytorium. Na powierzchni 550 tys. hektarów znajduje się ponad 66 milionów drzew oliwnych. Według niektórych danych, w Jaén wytwarza się około 45% całej hiszpańskiej oliwy z oliwek i 20% światowej produkcji – to więcej, niż produkują całe Włochy.
Przemysł oliwny stanowi motor napędowy tamtejszej gospodarki. W prawie wszystkich gminach istnieją spółdzielnie, uprawiające gaje i produkujące oliwę. Dodatkowo, dla turystów odwiedzających region, organizowane są zajęcia – mające na celu zapoznanie ich z oliwną kulturą. Przewodnik po andaluzyjskiej oliwie z oliwek znajdziecie tutaj.
Jeśli chcecie dokładnie zapoznać się z procesem uprawy i hodowli oliwek, to koniecznie odwiedźcie Centrum Kulturalne Gajów Oliwnych i Oliwy Prowincji Jaén. Oferuje ono wycieczkę, w trakcie której doświadczeni producenci zapoznają uczestników z tajnikami produkcji – od uprawy oliwek, po samo wytwarzanie oliwy i jej historię, związek z gastronomią regionu oraz wiele korzyści zdrowotnych. Więcej informacji znajdziecie tutaj.
